การติดตั้งผ้ากันสะเก็ดไฟ/ผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรม

[siritidaphon]

การติดตั้งผ้ากันสะเก็ดไฟ/ผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรม

การติดตั้ง ผ้ากันสะเก็ดไฟ/ผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรมเป็นขั้นตอนสำคัญในการลดความเสี่ยงจากอัคคีภัยและปกป้องบุคลากร รวมถึงทรัพย์สิน การติดตั้งต้องทำอย่างถูกวิธีและเหมาะสมกับลักษณะการใช้งาน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดครับ

นี่คือแนวทางการติดตั้งที่ควรพิจารณา:

1. การวางแผนและประเมินเบื้องต้น (ก่อนการติดตั้ง)
1.1 การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment):

ระบุแหล่งกำเนิดความร้อน/ประกายไฟ: จุดที่มีงานเชื่อม, งานเจียร, งานตัดโลหะ, เตาเผา, เครื่องจักรที่มีอุณหภูมิสูง, หรือกระบวนการที่อาจก่อให้เกิดไฟ
ระบุเชื้อเพลิง: วัสดุไวไฟ, สารเคมี, น้ำมัน, เศษผ้า, ไม้, สายเคเบิลไฟฟ้า ที่อยู่ใกล้เคียงแหล่งกำเนิดความร้อน
ประเมินทิศทางการลุกลาม: พิจารณาว่าประกายไฟ/ความร้อน/เปลวไฟ อาจลุกลามไปในทิศทางใดได้บ้าง


1.2 เลือกประเภทและขนาดผ้ากันไฟที่เหมาะสม:

วัสดุ: ใยแก้ว (สำหรับกันสะเก็ดไฟทั่วไป), ซิลิก้า (สำหรับอุณหภูมิสูงมาก), เซรามิกไฟเบอร์ (สำหรับฉนวนทนความร้อนสูงสุด)
การเคลือบ: เคลือบซิลิโคน (ทนสะเก็ดไฟ/น้ำมัน, ลดการคัน), เคลือบ PU, เคลือบเวอร์มิคูไลต์
ความหนา/น้ำหนัก: เลือกให้เหมาะสมกับความรุนแรงของประกายไฟ/ความร้อน
ขนาด: กำหนดขนาดผ้าให้ครอบคลุมพื้นที่เสี่ยงอย่างเพียงพอ


1.3 พิจารณาตำแหน่งการติดตั้ง:

งานร้อน: รอบจุดเชื่อม/เจียร, ใกล้สายพาน, ใกล้เครื่องจักรสำคัญ, ใกล้ถังเก็บสารไวไฟ
อุณหภูมิสูง: หุ้มท่อร้อน, วาล์ว, เครื่องจักร
กั้นโซน: บริเวณช่องเปิดขนาดใหญ่ที่ต้องการจำกัดการลุกลามของไฟ


2. รูปแบบและวิธีการติดตั้งผ้ากันไฟในโรงงาน

วิธีการติดตั้งจะแตกต่างกันไปตามลักษณะการใช้งาน:

2.1 การคลุม/ปูรอง (Covering / Underlaying) - สำหรับป้องกันสะเก็ดไฟและประกายไฟกระเด็น:

วัตถุประสงค์: ป้องกันไม่ให้ประกายไฟ/สะเก็ดไฟตกกระทบและติดไฟกับวัสดุที่ติดไฟง่าย
วิธีการ:
คลุมอุปกรณ์/วัตถุ: ใช้ผ้าห่มกันสะเก็ดไฟ (Welding Blankets) คลุม เครื่องจักร, อุปกรณ์, หรือกองวัสดุที่ติดไฟง่าย ซึ่งอยู่ใกล้กับพื้นที่ทำงานร้อน
ปูรองพื้น: ปูผ้า บนพื้นผิวที่ติดไฟได้ เช่น พื้นไม้, พื้นคอนกรีตที่มีคราบน้ำมัน หรือวางใต้จุดที่มีการเชื่อม/เจียร เพื่อรองรับสะเก็ดไฟที่ตกลงมา
คลุมชิ้นงาน: ใช้ผ้าคลุมชิ้นงานที่กำลังเชื่อมหรือเจียร เพื่อป้องกันส่วนอื่นๆ ของชิ้นงาน
ข้อควรพิจารณา: ต้องคลุมให้มิดชิด ไม่มีช่องว่างที่สะเก็ดไฟจะลอดผ่านได้


2.2 การกั้น/สร้างฉาก (Screening / Partitioning) - สำหรับสร้างพื้นที่ทำงานที่ปลอดภัย:

วัตถุประสงค์: สร้างกำแพงป้องกันรอบพื้นที่ทำงานร้อน เพื่อป้องกันสะเก็ดไฟกระเด็นออกนอกพื้นที่ และป้องกันอันตรายต่อสายตาของพนักงานที่ไม่ได้เกี่ยวข้อง
วิธีการ:
ใช้ผ้าม่านกันสะเก็ดไฟ (Welding Screens/Curtains):
แบบตั้งพื้น: ใช้ผ้าม่านที่มีโครงเหล็กขาตั้งสำเร็จรูป กางออกกั้นพื้นที่ทำงานเชื่อม/เจียร
แบบแขวน: ใช้ผ้าม่านที่มีห่วงตาไก่ (Grommets) แขวน จากโครงสร้างเหนือศีรษะ (เช่น คาน, รางเลื่อน) เพื่อสร้างเป็นห้องเชื่อมชั่วคราว หรือกั้นพื้นที่ทำงาน
ติดตั้งเป็นแนวป้องกันถาวร/ชั่วคราว: ใช้ผ้ากันไฟผืนใหญ่ติดตั้งเป็นกำแพงแบ่งโซนในบริเวณที่มีความเสี่ยงสูง
การยึด: ใช้ลวด, โซ่, เคเบิลไทร์ทนไฟ หรือตะขอ/ห่วงที่ทำจากวัสดุที่ไม่ติดไฟ ยึดผ้าให้แน่นหนา ไม่ให้ลมพัดหรือขยับง่าย


2.3 การหุ้ม/พัน (Wrapping / Jacketing) - สำหรับกักเก็บความร้อนและป้องกันการสัมผัส:

วัตถุประสงค์: กักเก็บความร้อนจากท่อ, วาล์ว, หรืออุปกรณ์ที่มีอุณหภูมิสูง และป้องกันอันตรายจากการสัมผัสโดยตรง
วิธีการ:
ใช้ปลอกหุ้มฉนวนแบบถอดได้ (Removable Insulation Jackets): ปลอกเหล่านี้ถูกออกแบบและตัดเย็บมาให้ สวมหุ้ม เข้ากับรูปทรงเฉพาะของอุปกรณ์ จากนั้นใช้สายรัด, ตีนตุ๊กแก, หรือหัวเข็มขัดทนไฟ ยึดให้แน่นกระชับ สามารถถอดเข้า-ออกเพื่อบำรุงรักษาได้สะดวก
ใช้ผ้ากันไฟชนิดม้วน (Rolls) สำหรับพัน: ใช้สำหรับพันรอบท่อตรง หรือพื้นผิวที่ไม่ซับซ้อน จากนั้นยึดด้วยลวดสเตนเลส หรือเทป/สายรัดทนความร้อน


2.4 การติดตั้งระบบผ้าม่านกันไฟอัตโนมัติ (Automatic Fire Curtains):

วัตถุประสงค์: จำกัดการลุกลามของไฟและควันในช่องเปิดขนาดใหญ่โดยอัตโนมัติ
วิธีการ: เป็นงานเฉพาะทางที่ ต้องดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญด้านระบบป้องกันอัคคีภัยเท่านั้น โดยจะมีการติดตั้งระบบราง, กล่องเก็บม่าน, มอเตอร์, และเชื่อมต่อกับระบบตรวจจับเพลิงไหม้ของอาคาร เพื่อให้ผ้าม่านเลื่อนลงมาปิดช่องเปิดโดยอัตโนมัติเมื่อเกิดเหตุ


3. ข้อควรปฏิบัติเพิ่มเติมระหว่างและหลังการติดตั้ง

ความปลอดภัยในการติดตั้ง:
ผู้ติดตั้งควรสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) ที่เหมาะสม เช่น ถุงมือ, แว่นตานิรภัย
ปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัยของโรงงาน (เช่น การขอใบอนุญาตทำงานที่สูง, Hot Work Permit)
การยึดติด: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ยึดติดทั้งหมด (ห่วง, ตะขอ, โซ่, ลวด, เคเบิลไทร์) ทำจากวัสดุที่ไม่ติดไฟและทนความร้อน และมีความแข็งแรงเพียงพอที่จะรองรับน้ำหนักและแรงลม (ถ้ามี)
การตรวจสอบหลังติดตั้ง: ตรวจสอบความเรียบร้อย, ความกระชับ, และการครอบคลุมของผ้า
การบำรุงรักษา: ตรวจสอบสภาพผ้ากันไฟเป็นประจำ (ตามคำแนะนำของผู้ผลิต หรืออย่างน้อยทุก 6-12 เดือน) และเปลี่ยนผ้าใหม่ทันทีเมื่อพบรอยฉีกขาด, รูพรุน, หรือสัญญาณการเสื่อมสภาพอื่นๆ

การลงทุนในการติดตั้งผ้ากันไฟอย่างถูกวิธีและเหมาะสม จะช่วยเพิ่มความปลอดภัยและลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากอัคคีภัยในโรงงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากครับ